Biografie
Greetje Bijma is een Friese stemkunstenares die al improviserend het niemandsland bestrijkt tussen pop, jazz, wereldmuziek en avantgarde. Ze breekt eind jaren tachtig zowel in binnen- als buitenland door bij een jazzpubliek en ontpopt zich vervolgens tot een unieke persoonlijkheid in de moderne Nederlandse muziek.
1979
Na een aantal jaren werkzaam te zijn geweest als kleuterjuf en in besloten kring voorstellingen te hebben gegeven, doet Greetje Bijma (Stiens, 22 april 1956) mee aan het concours van het jazzfestival in Laren.
1980
In Groningen komt ze in contact met de Canadese saxofonist/componist Alan Laurillard die haar als zangeres voor zijn Improvised Music Ensemble vraagt. De samenwerking bevalt zo goed, dat Bijma als gastzangeres toetreedt tot Laurillard's Noodband. Een succesvol optreden tijdens de Groningse Jazzdagen leidt tot een tournee met de Noodband door binnen- en buitenland en de opname van het album Shiver. Een jaar later zet ze een punt achter de samenwerking met de Noodband.
1985
Een hernieuwde samenwerking met Laurillard leidt tot de oprichting van het Greetje Bijma Kwintet waarmee het album Amycmus wordt opgenomen. De positieve reacties op het album stellen Bijma in staat tournees te doen door zowel het jazz-, pop- en -theatercircuit. Na het album Dark Moves, geproduceerd door de manager van saxofonist David Murray, tourt Bijma in 1988 opnieuw door Europa, ditmaal met vocale kwintet Direct Sound. Tijdens een concert in de Berlijnse Philharmonie beleeft Bijma haar internationale doorbraak en volgen talloze uitnodigingen van internationale festival- en concertorganisatoren. Voor het Intakt-label maakt Bijma, onder de vlag van Direct Sound, kort daarop het album Five Voices.
1988
Op 1 november speelt Bijma samen met Luc Houtkamp (sax) en Horst Rickels (toetsen) tijdens een Hollands festival in Ballhaus Naunynstrasse te Berlijn.
1989
Een paar dagen voor de val van de Berlijnse muur verzorgt Bijma met haar een kwintet een optreden in Berlijn. Het concert wordt integraal uitgezonden op de Duitse televisie en betekent haar doorbraak bij de Oosterburen. Vanwege het moederschap wil de zangeres zich vanaf dit jaar meer concentreren op soloconcerten in galeries, theaters en kleine concertzalen.
1991
Als eerste vrouw krijgt Bijma in 1990 de Boy Edgar Prijs uitgereikt wegens haar verdiensten voor de Nederlandse jazz- en geïmproviseerde muziek. Een jaar later ontvangt ze als eerste muzikant de Duke Of Duketown Award van de stad Den Bosch en levert ze een bijdrage aan het album Heibel van het Willem Breuker Kollektief. Meer belangwekkend is evenwel het verschijnen van Bijma's eerste officiële solo-album, Tales Of A Voice, voor het Duitse Enja Records.
1992
Bijma begint zich meer en meer te concentreren op solo-concerten, waarbij ze de uithoeken van haar stem probeert te benutten, en zoekt naarstig naar locaties met een bijzondere akoestiek, zoals galeries, musea en zalen. Tevens start ze een reeks incidentele concerten met de pianist/componist Louis Andriessen. Met Andriessen stelt ze, geïnspireerd door de schrijver Sybren Polet, tevens een concert samen voor het KRO-radioprogramma Camera Obscura waarvoor het tweetal de Prix Italia ontvangt. Een solo-concert tijdens de Documenta in Kassel wordt op de cd Live Documenta 1992 uitgebracht.
1993
Ter gelegenheid van de festiviteiten rond Antwerpen als culturele hoofdstad van Europa gaat Bijma's speciale solo-programma voor kinderen in Antwerpen in première. Bij het Duitse Enja-records verschijnt het solo-album Barefoot, terwijl in Nederland BVHaast de opnamen met Louis Andriessen voor Camera Obscura uitbrengt onder de titel Nadir & Zenith.
1994
Bijma besluit meer aandacht te besteden aan een gezinsleven en schroeft het aantal optredens en concerten drastisch terug. Componist Laurillard vraagt Bijma in 1995 voor bijdragen aan het Up There Trio, waar ook de Friese organist en harmoniumspeler Klaas Hoek deel van uit maakt. Op de een jaar later uitgebrachte cd Push It laat een trio een synthese tussen geïmproviseerd (kerk)orgelmuziek en jazz horen.
1996
Bij Enja verschijnt van de groep Freezing Screens, waarin Jasper van 't Hof en Pierre Favre zitting hebben, een gelijknamige cd met opnamen van een Duitse radioproductie voor stem, synclavier en improvisatie. Daarnaast doet Bijma een optreden op vijf verschillende plekken van de campus van de Universiteit Twente. Hierbij improviseert ze op vijf verschillende kunstwerken.
1998 - 1999
Bijma begint aan een theatertournee getiteld My Kind Of Songs. De stemkunstenares maakt in dit nieuwe soloprogramma uitstapjes naar onder meer etnische zang en middeleeuwse muziek. Met het programma Songs And Lyrics doet de zangeres een Europese tournee met optredens in Duitsland, Italië, Oostenrijk en Zwitserland.
2000
Onder de Europese optredens dit jaar zijn festivals in Keulen en München en eentje samen met Louis Andriessen in Madrid. Net als in 1998 voert Bijma samen met een symfonieorkest het programma Red Shoes uit. Het stuk van de Duitse componist Bernd Konrad is gebaseerd op het leven van Janis Joplin.
2001 - 2002
In Nederland staat Greetje Bijma o.a. op Musica Sacra te Maastricht en Poetry International te Rotterdam. Van Winterlûd, een liedjesprogramma rond de winter, wordt een televisieregistratie uitgezonden. In Europa treedt de zangeres op tijdens o.a. Festival Mehr Als Musik in Oostenrijk, het Talos Festival in Italië, Festival Passions in London (met Louis Andriessen) en het Institute For Living Voice in Antwerpen. Vanaf 2002 tourt Bijma samen met Klaas Hoek (orgel, harmonium) door Nederland met een mix van improvisatie, poëzie en Engelse volksliedjes.
2003 - 2004
Greetje Bijma is solo te zien tijdens concerten in Oostenrijk en Duitsland. Ze staat wederom op Poetry International te Rotterdam en zingt o.a. tijdens het Kurt Weillproject Ruhrtriennale te Duitsland, het International Jazzfestival Rotterdam. Met Louis Andriessen geeft ze in 2004 een succesvol optreden in het Lincoln Center te New York.
2006 - 2007
Na een optreden van multi-instrumentalist Zoumana Diarra uit Mali in oktober 2006, tijdens de Polo de Haas Serie in de Beurs van Berlage te Amsterdam, vormt Greetje Bijma samen met Diarra en De Haas (piano en synthesizer) een gelegenheidstrio. Met het programma Serendipity treedt het trio op in de periode januari 2007 tot juli 2008.
2008
Tijdens haar 25jarig jubileum, op 1 maart in het Bimhuis, treedt Greetje Bijma op met de uit China afkomstige Yang Jing (op de aan de luit verwante pipa) en een improvisatie-ensemble onder leiding van componist en pianist Michiel Braam, de leider van Bik Bent Braam. Tussen juli en december doet de zangeres meerdere duo-optredens in Nederland met afwisselend organist en harmoniumspeler Klaas Hoek, toetsenist Jasper van 't Hof, multi-instrumentalist Zoumana Diarra uit Mali en Yang Jing.
2009
In het voorjaar ondernemen Greetje Bijma en Polo de Haas de tournee met het programma On Tour. Tijdens de uitvoering van eigen composities en improvisaties, en werken van Ligeti, Ravel en Katsumiho Tsubonoh, wordt het duo begeleid door Slagwerkduo Scratch (Ramon Lormans en Mark Braafhart).
2010
In april staat componist Louis Andriessen centraal in de programmering van Carnegie Hall te New York. Op 14 april treedt hij daar zelf op als pianist in de Weill Recital Hall en voert hij samen met Greetje Bijma en tapdanser Savion Glover het stuk Three Naughty Boys and Three Crazy Girls uit. Het optreden levert een enthousiaste recensie op in The New York Times: 'Ms. Bijma, to put it simply, is among the world's most marvellous singers, with a limitless imagination, razor-sharp reflexes and peerless control'. Ze treedt samen met organist/harmoniumspeler Klaas Hoek op met Finster Op It Suden / Summer Songs. Het programma bestaat uit muzikale bewerkingen van gedichten van onder meer de Friese dichters Simon Oosting en Abe de Vries en de Britse dichter W.B. Yeats. Vanaf september 2010 gaat de zangeres met het Michiel Braam Quintet op tournee Autumn Sounds. In december doet de stemkunstenaar een duo-concert met Masha Bijlsma tijdens het festival Stranger Than Paranoia op het Tilburgse muziekpodium PaRaDoX. De twee vocalisten worden begeleid door gitarist Jan Kuiper en bassist Henk de Ligt.
2011 - 2013
Naast optredens met Autumn Sounds en Klaas Hoek staat Bijma op het podium met toetsenist Jasper van 't Hof en slagwerker Hans Fickelscher tijdens een festival in Stuttgart (24 april 2011). Op 17 december 2011 geeft de zangeres met Polo de Haas een recital in het Amsterdamse Concertgebouw. Na haar bijdragen op hun album Dutch Diversity treedt Bijma vanaf januari 2012 op met blokfluitkwartet BRISK. De Koningin Van De Nacht is een muziektheaterstuk voor kinderen, gebaseerd op Mozarts Toverfluit en onder regie van de Vlaamse filmmaker Gust Van den Berghe. De laatste voorstelling is op 24 februari 2013 in het Belgische Dilbeek met onder meer zang van het Kinderkoor van de Vlaamse Opera onder leiding van Hendrik Derolez. Greetje Bijma speelt in het stuk de titelrol.
2014
Greetje Bijma verbindt haar naam aan meerdere projecten van Jacob Lekkerkerker. Deze improvisator, componist en organist van de Oude Kerk in Amsterdam koppelt het geluid van de kerkorgel aan elektronische en digitale geluiden en doet dat in samenwerking met musici en kunstenaars uit diverse disciplines. De stemkunstenares levert in april 2014 in Dokkum een bijdrage aan een uitvoering van Stabat Mater van componist Karl Jenkins door Vocaal Ensemble Bonifatius. Bijma werkt mee aan Bach Delirium/548 The Remix en Spiegelingen in 2014 en de Hogelandsymfonie in 2015. Ze verzorgt samen met gitarist Jan Kuiper muzikale bijdragen tijdens de Yoga, Music & Dance Experience waarmee yogadocent Johan Noorloos in 2014 door het land trekt.
2015 - 2016
De zangeres treedt net als in voorgaande jaren op met BRISK & Bijma, het improvisatieproject samen met de vier blokfluitisten van BRISK Recorder Quartet Amsterdam. Oude Wind & Harde Noten is een muziektheatervoorstelling onder regie van Mark Timmer over het turbulente verleden van Egmond-Binnen. Greetje Bijma en toetsenist Guus Janssen zijn verantwoordelijk voor de composities en worden tijdens de uitvoering terzijde gestaan door trombonist Wolter Wierbos. Script en beeld zijn van Teo Joling. Voor 2016 wordt een reeks optredens gepland met het Greetje Bijma Kwintet waarin ze wordt begeleid door Alan Laurillard (altsaxofoon, toetsen, composities), Paul Pallesen (gitaar), Arnold Dooyeweerd (bas) en Charles Huffstadt (drums, percussie). Het programma New Tales Of A Voice is een vervolg op de in 1991 verschenen cd Tales Of A Voice. De zangeres vormt samen met pianist Michiel Braam het BijmaBraam Duo. Samen improviseren ze op gedichten van onder meer Lucebert.
2017 - 2019
Greetje Bijma treedt 10 november 2017 op tijdens het jaarlijkse internationale festival Le Guess Who? in Utrecht. Ze improviseert samen met pianiste Nora Mulder en violiste Mary Oliver. Opnamen van het trio tijdens een concert in het Amsterdamse Splendor, op 26 en 27 januari 2019, worden onder de naam Picatrix uitgebracht via het label van ICP. De zangeres levert een gastbijdrage op het album Welving (2018) van de experimentele Nederlandse metalband Hadewych.
2020 - 2021
Het album Swallow A Party LP (2020) verschijnt op het experimentele label Yeyeh van Pieter Jansen. Op de lp wordt de free jazz van Greetje Bijma gekoppeld aan dansbare ritmes van dj/producer Oceanic (J.M. Oberman). Tijdens de coronacrisis worden concerten noodgedwongen uitgesteld of gegeven via een livestream, zoals tijdens de online edities van Rewire in Den Haag en Le Guess Who? in Utrecht (2020), samen met Oceanic, en tijdens het Moers Festival 2021 met Picatrix en Han Bennink.
Bedankt
Deze pagina is mede mogelijk gemaakt met de bijdragen van Algemeen Dagblad, Anko Wieringa, De Volkskrant, Frans Schellekens, Gert de Ruijter, Het Parool, NRC Handelsblad, Trouw & VPRO Gids.