Biografie
Pianist/componist Martin Fondse (Bergen op Zoom, 20 februari 1967) heeft een voorkeur voor grotere bezettingen. De eerste band die hij in de jaren '90 formeert, De Achtbaan, is een octet, dat hij later omdoopt tot het Martin Fondse Oktemble. De Groove Troopers is een kleine bigband, waarmee hij een weg zoekt tussen het traditionele bigband-repertoire en de moderne beats van de dansmuziek van de 21ste eeuw. In het Starvinsky Orkestar (later: Martin Fondse Orchestra) verkent hij de grenzen tussen de klassieke muziek en de jazz. Zijn arrangeerkwaliteiten, die hij in zijn eigen groepen kan aanscherpen, vallen op, want allerlei ensembles, waaronder ook het Concertgebouworkest, Holland Symfonia, Metropole Orkest, en de Big Band Hessischer Rundfunk gaan graag gebruik maken van zijn diensten. Daarnaast is Fondse ook te horen in het trio Izabel, en momenteel in vaste duo-combinaties, met collega-pianist Wolfert Brederode, en de Zwitserse klarinettist Claudio Puntin. Hij componeert voor alle ensembles in een eigen, narratieve, humoristische stijl. Martin Fondse wint in 2017 de Boy Edgar Prijs.
1992
Martin Fondse formeert het octet De Achtbaan, waarmee hij eigen composities speelt, die opvallen door een humoristische, cartoon-achtige aanpak. In het ensemble figureren jonge talenten (zoals de saxofonisten Miguel Boelens en Mete Erker) naast ervaren krachten als bassist Eric van der Westen en trompettist Eric Vloeimans. In 1997 vraagt de VIP (Vereniging van Improvisatie Podia) de groep voor de jaarlijkse tournee door Nederland onder de naam Young VIPS. Het Trio Strakke Lucht deelt daarbij het podium met Fondse en zijn mannen.
1998
De Achtbaan gaat voortaan als het Martin Fondse Oktemble door het leven, en op het BVHaast-label verschijnt een eerste CD van de groep, Upperground geheten. In het CD-hoesje vallen de tekeningen van Erik van Schaaik op, die een goede illustratie vormen voor de beeldende muziek van de bandleider.
2000
Martin Fondse vindt het tijd voor een nieuw groot ensemble, en dat is de Groove Troopers. Het is een kleine bigband, die met onder meer twee drummers, zang en de nodige elektronica een weg zoekt tussen het traditionele bigband-repertoire en de moderne beats van de dansmuziek van de 21ste eeuw.
2001 - 2002
De CD Ere Ibeji van het Oktemble verschijnt, met als speciale gast Ernst Reijseger op cello. De compositieopdracht voor het VPRO/SJU Jazz Festival 1999 is geïnspireerd op de tweelingencultus bij de Yoruba-stam. Het Festival Grenzenloos in Leiden verstrekt hem een compositieopdracht. Hij voert het stuk, Post Powerhouse Préludes, uit met het Martin Fondse Oktemble Ajouté, voor deze gelegenheid uitgebreid met elektrische gitaar en extra trompetten. Het North Sea Jazz Festival verleent hem in 2002 een compositieopdracht, die hij uitvoert met een speciaal samengesteld internationaal octet. Hij schrijft speciaal hiervoor de suite 'Cactus'
2003 - 2004
Het Jazz International Rotterdam Festival stelt hem aan als gastprogrammeur voor het jaarlijkse festival. Hij nodigt Louis Sclavis, Ron Carter en het duo Schorn/Puntin uit, en voert een speciale festivalcompositie uit, getiteld All in the Family, geschreven voor de Ebony Band en speciale gastmusici. Voor het Dunya Festival orkestreert Fondse repertoire van de Kameroenese saxofonist Manu Dibango. In 2004 wordt die nog eens uitgevoerd door het Orchestre de Paris. Voor de NPS orkestreert hij de Chamber Works van Zappa-drummer Terry Bozzio. Voor de Big Band Hessischer Rundfunk schrijft hij de suite Cottacatya!, in 2004 gevolgd door City Lights (met als gastsolist Eric Vloeimans).
2005
Fondse treedt op als pianist bij Freek de Jonge, en schrijft meerdere arrangementen en composities voor orkest en voor het tv-programma Kortgehouden. Voor het Limburgs Symfonie Orkest componeert hij het eerste deel van het tweeluik Primer. Deze compositie, getiteld Primer Light, is speciaal geschreven voor Eric Vloeimans en Jeroen van Vliet en het orkest, gedirigeerd door Ed Spanjaard. Voor het Holland Symfonia verschijnt in 2006 deel twee, getiteld 'Primer Dark', met zijn eigen trio en gastsolist Claudio Puntin op klarinet. Matthew Row is ditmaal de dirigent.
2006
Van de zinnelijke schoonheid van Adjani tot de verwoestende kracht van de orkaan, Izabel, het nieuwe trio van Martin Fondse, bestrijkt beide uitersten. Bassist Eric van der Westen en de Duitse drummer Dirk-Peter Kölsch zijn de partners in deze 'electro-akoestische prog-jazz-impro-pop-band', soms aangevuld met Claudio Puntin.
2007
Met zijn naam verwijst het Starvinsky Orkestar natuurlijk naar Igor Stravinsky, en met deze grote meester deelt Martin Fondse een liefde voor grensverkenningen. Het ensemble combineert daarom instrumenten en musici uit de klassieke hoek (zoals hobo en strijkers) met instrumentalisten met een jazzachtergrond. Hij noemt de groep een 'pan-Europees flex-orkest'. De toevoeging Orkestar verwijst naar de Balkan-ensembles, wier energie hem enorm aanspreekt.
2008
Met collega-pianist Wolfert Brederode start Fondse het duo Key Figures, waarbij het tweetal naast piano ook melodica, vibrandoneon, (kerk-)orgel en Fender Rhodes speelt. Filmmaker Dick Tuinder vraagt Fondse om muziek te maken voor zijn film Winterland, die hij uitvoert met het Starvinsky Orkestar. Het is niet de enige filmmuziek dit jaar, want ook regisseur Erik van Schaaik, de man van de illustraties in het Upperground-boekje, geeft hem opdracht voor het componeren van de soundtrack van de animatiefilm The Phantom of the Cinema (Nederlandse inzending voor de Oscars 2009 in de categorie Animated Shorts).
2009
De Stichting Buitenkunst vraagt hem als leider van XL Jazz, een jaarlijks project met gevorderde amateurs, semiprofs en jonge talenten. Met het 27-koppige orkest, plus gasten Claudio Puntin (klarinetten) en Sander Hop (gitaar) neemt hij de CD Martian Art op, die in 2010 verschijnt. Een speciale bewerking van Fondse's compositie Uncle M. (opgedragen aan de dichter/vertaler Marko Fondse) wordt uitgevoerd voor het Concertgebouworkest en Eric Vloeimans. Een ander unieke combinatie is die van het Aartvark Saxophone Quartet, bassist Eric van der Westen, drummer Peter Erskine en de Senegalese meesterpercussionist Doudou N'Diaye Rose. Zij voeren Fondse's Four Seasons in One Day uit in het Haagse Lucent Theater. Een nieuw trio met twee gitaristen, flamenco-specialist Eric Vaarzon Morel en jazzman Jesse van Ruller, gaat met Fondse onder de titel 6 Handen Doen Dromen Huilen op pad.
2010
Onder de titel Homelands begint het Starvinsky Orkestar aan nieuwe serie concerten, ook komt Fragrant Moondrops als dubbel-LP uit (inclusief bonus track). De groep gaat op het festival November Music 2010 een project doen met Matthew Herbert. Fondse schrijft arrangementen voor Basement Jaxx, componeert Extra Time! voor Amstel Saxofoon Kwartet, muziek voor de film Overmorgen van Natasja Andre de la Porte, en een speciale compositie voor de open dag van het Concertgebouw. Met Key Figures maakt hij in het Amsterdamse Orgelpark opnamen voor de debuut-CD In juli gaat hij op tournee door Brazilië met Ernst Reijseger en Dirk-Peter Kölsch.
2011
Vanaf januari is Fondse artistiek leider van het BEAM Orchestra in Tilburg. BEAM doet in november een project met componist en trompettist Markus Stockhausen, zoon van componist Karlheinz Stockhausen. Udo Prinsen maakt de korte animatiefilm Auditie, gebaseerd op het leven van de Joodse trompettist Lex van Weren (1920-1996). De film bevat muziek van Eric Vloeimans en Martin Fondse.
2012
Fondse reist in september naar Rio de Janeiro voor een samenwerking met Lenine (1959). Hij heeft deze Braziliaanse zanger een jaar eerder voor het eerst ontmoet op het JazzAhead-congres in Bremen. Samen bereiden ze het project The Bridge voor. Martin Fondse componeert Testimoni, een suite in twee delen. Het eerste deel is een 'pas de deux' voor trompet (Eric Vloeimans) en strijkers. In het tweede deel Testimoni Exteriori is Fondse te horen op vibrandoneon. Het album wint tijdens het Edison Jazz/World Gala op 28 november een Edison in de categorie Jazz Nationaal.
2013
Martin Fondse is als arrangeur en toetsenist betrokken bij de opnamen van het album Zonde van Freek de Jonge. Het Starvinsky Orkestar wordt omgedoopt tot Martin Fondse Orchestra, kortweg MFO. Het MFO gaat in mei op Europese tournee met Lenine. Samen staan ze onder meer op het Moers Festival in Duitsland (18 mei) en de Music Meeting in Nijmegen (19 mei). In het seizoen 2013-2014 gaat hij op tournee met het project Rosefire, uitgevoerd samen met de muzikanten van Testimoni en mezzosopraam Tania Kross. Rosefire is een ode aan de vrouw, creativiteit en de muze, met teksten van Pablo Neruda, Neusa Raphael de Toledo Matuoka, Frank Martinus Arion en Tjitske Jansen.
2014
Het MFO en Lenine vervolgen hun wereldtournee onder de titel The Bridge. De brug staat symbool voor de historische relatie tussen Nederland en Brazilië en verwijst ook naar de Maurício de Nassau-brug in Recife die een replica is van een van de bruggen over de Amstel in Amsterdam. Het orkest en de Braziliaanse muzikant spelen onder meer op North Sea Jazz en in Central Park in New York.
2015 - 2018
Martin Fondse wordt de nieuwe artistiek directeur van het Sena National Youth Jazz Orchestra (NJJO). Het orkest speelt nieuw en bestaand werk van Fondse, zoals nieuwe composities voor de jazzorkestsuite City Lights. Fondse arrangeert het nummer O Universo Na Cabeça Do Alfinete van de Braziliaanse singer-songwriter Lenine en voert het met zijn orkest uit op Lenine's album Carbono (2016). Het album The Bridge (2016) van Lenine & Martin Fondse Orchestra wint in 2017 de Prémio da Música Brasileira in de categorie Beste Album.
In juni 2017 wordt tijdens inJazz in Rotterdam bekend gemaakt dat Martin Fondse de Boy Edgar Prijs heeft gewonnen. Fondse wordt door de jury geprezen om zijn veelzijdigheid en de ‘omnivore muzikale geest’ waarmee hij klassiek, jazz, latin en wereldmuziek weet te verbinden. De uitreiking vindt plaats op 6 december in het Bimhuis in Amsterdam op een avond die de winnaar zelf mag samenstellen. Speciaal voor zijn Boy Edgar Prijs Tournee componeert Martin Fondse Card Games, een suite over vriendschap, liefde en vertrouwen. De musici spelen in verschillende samenstellingen. Ook als ze niet spelen, blijven ze op het podium staan.
2019 - 2022
Martin Fondse vormt samen met saxofoniste Kika Sprangers en cellist Jörg Brinkmann een trio. De muzikanten nemen in 2020 voor het label Zennes Records het album Lumen op. In This Is (Not) The End bundelen Martin Fondse en liedjesmaker Margriet Sjoerdsma voor de eerste keer hun krachten. Hun concertprogramma over (on)eindigheid zit vol folk, klassiek, jazz en pop. Meerdere concerten moeten vanwege de coronacrisis uitgesteld worden. Op 3 september 2021 staat Fondse met Matangi Quartet en Eric Vloeimans in het Keulse Stadtgarten.
Martin Fondse is vanaf januari 2022 twee jaar lang Componist des Vaderlands. Hij is de vierde componist die dit vaderlandse ambt bekleedt.
Bedankt
Deze pagina is mede mogelijk gemaakt met de bijdragen van Het Parool, NRC Handelsblad, VPRO Gids, de Gelderlander & de Volkskrant.
Eén van de meest creatieve en originele componisten/arrangeurs die ik ken in Nederland!
pianist