Biografie
Saxofonist Maarten van Norden is pas achttien wanneer hij debuteert in het Willem Breuker Kollektief. Hij speelt daarnaast in onder anderen de Contraband, de Springband, Orkest De Volharding en zijn eigen kwartet. Zijn band Future Shock krijgt in de jaren tachtig veel waardering vanwege de unieke samensmelting van jazz, funk, rock en salsa. Na het afronden van zijn studie aan de Yale University werkt Maarten van Norden als componist van hedendaagse muziek.
1955 - 1975
Tenor- en sopraansaxofonist Maarten van Norden (Amsterdam, 1 november 1955 - Amsterdam, 5 september 2024) is zoon van Parool-journalist Wim van Norden en de uit Nederlands-Indië afkomstige Chinese psychoanalytica Constantine Victorine Tan. Hij is een kleinzoon van de beeldend kunstenaar Willem Hendrik van Norden. Thuis luistert hij mee met de klassieke muziek die door zijn ouders wordt gedraaid. De muziek waar hij in het begin van de jaren zeventig het liefst naar luistert wordt gemaakt door late Miles Davis en Herbie Hancock, Billy Cobham, de Brecker Brothers en fusiongroep Weather Report. Van Norden studeert wiskunde en psychologie, maar kiest voor een carrière in de muziek. 'Als je heel dicht bij de werkelijkheid wilt komen, moet je er midden in staan en zelf creëren,' vertelt hij later over deze periode in De Volkskrant van 7 oktober 1997. 'Spontaan muziek maken was voor mij toen het hoogste ideaal. En dat was het beste te realiseren in de free jazz'. Hij speelt eerst op klarinet, maar verruilt die voor saxofoon. De saxofonist maakt deel uit van De Boventoon. Dit leerorkest, onder leiding van trombonist en componist Willem van Manen en tenorsaxofonist Herman de Wit, bestaat tussen 1973 en 1979 in telkens wisselende bezettingen. Van De Boventoon verschijnt in 1975 het singeltje Speelt 'Live' In Het BIM-Huis. Maarten van Norden speelt op de A-kant mee in het nummer Een BIM-Slaatje. Willem Breuker vraagt de saxofonist in 1974 toe te treden tot zijn collectief als vervanger van Herman de Wit.
1976 - 1983
Van Norden krijgt podiumervaring dankzij de vele optredens van het Willem Breuker Kollektief in Europa en de Verenigde Staten. De saxofonist leert van Breuker hoe je vrije improvisaties moet gebruiken in een uitgewerkt arrangement. Hij is buiten het collectief te horen op platen van drummer Martin van Duynhoven, new wave-band Gruppo Sportivo en de rockband Door Mekaar van de broers Dolf en Wouter Planteijdt. Van het Maarten van Norden / Boy Raaymakers Quartet - met trompettist Boy Raaymakers, drummer Peter Nykyruj en bassist Arjen Gorter - verschijnt in 1979 het album Chicken Song. De freejazzplaat is onder productionele leiding van Willem Breuker in juni van dat jaar opgenomen in De Brakke Grond te Amsterdam. Maarten van Norden speelt ook in de Springband die Willem van Manen samenstelt uit internationaal jong talent en gevestigde muzikanten. Het orkest komt jaarlijks bij elkaar om een tournee te doen. Na afloop van het concert op 27 november 1983 in Baarle-Nassau gaat een busje met Springband-leden terug richting Amsterdam. Het voertuig raakt door de storm van de weg en botst tegen een boom. Trompettist Jeff Reynolds en trombonist Joep Maessen zijn op slag dood. Bassist Harry Miller overlijdt later aan zijn verwondingen. Maarten van Norden en trompettist Louis Lanzing raken zwaargewond en herstellen na een lange revalidatie.
1984 - 1989
Maarten van Norden gaat weer optreden en tourt onder meer mee met pianist Leo Cuypers. Opnamen van het optreden op 21 december 1984 in O42 in Nijmegen worden uitgebracht op Cuypers' album Brull Band. De saxofonist speelt met zijn eigen kwartet waarin hij wordt bijgestaan door gitarist Jan Kuiper, bassist Eric Calmes en drummer Martin van Duynhoven. Naast eigen werk speelt het kwartet ook bewerkingen van Sonny Rollins, Dollar Brand, Archie Shepp, Ornette Coleman en Odean Pope. In de muziek zijn ook latin-invloeden te bespeuren. Van Norden studeert klassiek klarinet bij Jan Koene, jazzsaxofoon bij Harvey Weinapple en compositie bij Louis Andriessen aan het Koninklijk Conservatorium Den Haag. Hij componeert onder meer voor Orkest De Volharding dat in 1972 is opgericht door Andriessen samen met Willem Breuker. In zijn composities zoekt hij naar de verbinding tussen klassieke en populaire muziek. Daarbij laat hij zich inspireren door Béla Bartók, Igor Stravinsky, George Gerswhin en recente componisten zoals de Britse cultfiguur Steve Martland en de Amerikaan Michael Torke. Maarten van Norden speelt in de Contraband van Willem van Manen. Hij richt samen met Jan Kuiper de band Future Shock op. Eric Calmes is ook van de partij. Future Shock is de eerste Nederlandse jazzband die gebruik maakt van funk- en rockritmes en dito instrumentarium. De band verwerkt in de composities ook invloeden uit salsa. De vierkoppige blazerssectie wordt rondom het verschijnen van het album It's Great (1986) gevormd door Van Norden samen met Rutger van Otterloo (alt- en baritonsaxofoon), Willem Van Manen (trombone) en Wouter van Bemmel (trompet). Future Shock treedt op in popzalen als Paradiso in Amsterdam en Het Paard van Troje in Den Haag, maar ook op internationale jazzfestivals als North Sea Jazz en het Festival International de Jazz de Montréal. Het derde en laatste album Handclaps verschijnt in 1991.
1990 - 2008
Door de uitvoering in 1990 van zijn compositie Cookie Girl door Orkest de Volharding op het Bang On A Can Festival in New York City komt Maarten van Norden in contact met jonge Amerikaanse componisten. Van Norden gaat een postdoctorale opleiding volgen aan de Yale University in New England en krijgt les van Jacob Druckman. De muziektheorieën van musicoloog Allen Forte blijken van grote waarde voor zijn toekomstige composities. Van Norden behaalt in 1996 zijn Master Of Music. In 2003 studeert Van Norden aan het Sweelinck Conservatorium af in Contemporary Music Through Non-Western Techniques. Als componist schrijft hij voor het Radio Filharmonisch Orkest en het Radio Kamer Orkest (VARA-Matinee) en voor het Nederlands Blazers Ensemble, het Koor Nieuwe Muziek, het Metropole Orkest, de Slagwerkgroep Den Haag, het Xenakis Ensemble en het Aurelia Saxofoonkwartet. Hij schrijft ook muziek voor documentaires van regisseur Pieter Fleury. Tot 2012 gaat Maarten van Norden regelmatig mee op tournee met het Willem Breuker Kollektief. Registraties van uitvoeringen van Van Nordens composities die gemaakt zijn in de periode 1995-2007 worden in 2008 vastgelegd op de cd Songs To Make The Dust Dance.
2009 - 2016
In zijn recente werk maakt Van Norden onder andere gebruik van karnatische ritmische technieken uit Zuid-India. Naast het componeren werkt hij als docent aan het Utrechts Conservatorium en schrijft hij artikelen voor het Tijdschrift voor Muziektheorie. Soms verwijst hij in zijn werk terug naar zijn jazz- en funkroots. Zo laat hij zich bij de voorbereiding op het schrijven van de compositie Funk Variations (2015) inspireren door zowel componisten als George Antheil, Steve Reich en John Adams als funk-, soul- en jazzsaxofonist Maceo Parker. Tijdens Breuker Vuur, dat op 6 februari 2016 in het Bimhuis plaatsvindt als eerbetoon aan Willem Breuker, speelt de David Kweksilber Big Band de première van Maarten van Nordens compositie La Fonque Revisited. Op deze avond wordt ook Van Nordens arrangement uitgevoerd van Willem Breukers compositie To Remain.
2017 - 2021
De componist werkt aan The Secret Signature Project. Dit muziektheaterstuk gaat over buitenaards wezen Martha dat op aarde landt met als missie om de 'harmonie der sferen' te herstellen, die door de mensen is verstoord. Op 28 augustus 2018 gaat het pianowerk Preludium in première, uitgevoerd door Frederique Lucanet in de Mozes en Aäronkerk te Amsterdam. Gloria Musica is een opdrachtcompositie ter gelegenheid van het 50-jarig jubileum van de Amsterdamse Bachvereniging. Het werk wordt op 16 november 2019 voor het eerst uitgevoerd, in de Dominicuskerk Amsterdam.
Bedankt
Deze pagina is mede mogelijk gemaakt met de bijdragen van De Volkskrant, NRC Handelsblad & Trouw.
Zowel als saxofonist en als componist: een zeer interessante muzikale omnivoor.
saxofonist