Wilbert de Joode▶
Een snaar is een eindeloze bron van inspiratie
Deel deze video op de huidige startpositie op social media.

Facebook Twitter Google+

Biografie

In 1982 stapt de autodidact Wilbert de Joode (Amsterdam, 11 mei 1955) over van basgitaar op contrabas. Daarna volgt hij een aantal workshops bij Arnold Dooyeweerd. Zijn talent wordt al snel herkend, en spoedig speelt hij in allerlei jazzachtige groepen, zoals het Ig Henneman-kwintet en het Vera Vingerhoeds-kwartet. In Amsterdam raakt De Joode steeds meer thuis in de (vrije) improvisatiemuziek; hij wordt gaandeweg een van de meest gevraagde bassisten van Nederland. Pianist Michiel Braam, rietblazer Ab Baars, cornettist Eric Boeren en pianist Cor Fuhler zijn maar een paar van de musici met wie hij langdurige muzikale partnerschappen aangaat. Ook in Duitsland en de VS is hij geregeld te vinden in vaste en ad hoc-groepen met onder anderen pianist Achim Kaufmann en de rietblazers Frank Gratkowski en Ken Vandermark. Wilbert de Joode wint in 2016 de Boy Edgar Prijs.

1984

Met saxofonist Bart van der Putten (die hij kent uit de workshops van Arnold Dooyeweerd) en drummer Theo Bodewes vormt Wilbert de Joode het Trio Nu, dat opnamen maakt voor de VARA-radio.

1986 - 1988

In 1986 begint een langdurig muzikaal partnerschap met altvioliste Ig Henneman. Zij neemt De Joode op in haar kwintet, en tien later in haar String Quartet. Ook saxofoniste Vera Vingerhoeds kiest hem als bassist in haar kwartet, waarin hij voor het eerst samenspeelt met trombonist Joost Buis.

1989

Bandleider JC Tans vraagt hem in zijn JC Tans Orchestra, als opvolger van Ernst Glerum. In hetzelfde jaar treedt hij toe tot de groepen van pianist-componist Michiel Braam: Bik Bent Braam en het trio BraamDeJoodeVatcher. Als tenorsaxofonist Rinus Groeneveld een free jazz-plaat wil maken, kiest hij Wilbert de Joode en drummer Pierre van der Linden als muzikale partners. Cornettist Eric Boeren, die hem uit Bik Bent Braam kent, vraagt De Joode voor zijn eigen groep Specs.

1990

Installatie-kunstenaar Barbara van Loon vraagt De Joode om te componeren voor Spring Tide City, een groot project op de Antwerpse Scheldekade, gevormd door tientallen zeecontainers, laserlicht et cetera. Hij werkt hier met samples en quadrafonie, tape en live-muziek.

1991

Als saxofonist/klarinettist Ab Baars zijn trio formeert, vraagt hij Wilbert de Joode en Martin van Duynhoven als medemuzikanten. In 1992 maakt de groep zijn plaatdebuut met 3900 Carol Court, op het Geestgronden-label. Later doet het trio allerlei projecten met gastmuzikanten, onder wie sopraansaxofonist Steve Lacy, trombonist Roswell Rudd, trombonist Joost Buis (het Ellington-programma Kinda Dukish) en saxofonist-klarinettist Ken Vandermark. Het Zuid-Nederlands Jazzfestival koppelt De Joode aan de Amerikaanse drummer Dennis Charles (bekend van zijn werk met Cecil Taylor en Steve Lacy) en de blazers Jemeel Moondoc (altsaxofoon) en Nathan Breedlove (trompet). Het klikt goed tussen de bassist en de drummer, en uiteindelijk - in 1998 - verschijnt het optreden op CD.

1992

Zanger Han Buhrs lijft De Joode in bij zijn groep The Schismatics, die een samengaan nastreeft van vocale en instrumentale improvisatie op basis van summiere gecomponeerde gegevens, met een sterk ritmische component. Met Buhrs, pianist Cor Fuhler en drummer Michael Vatcher vormt De Joode ook de nieuwe collectieve groep Diftong, die acte de présence geeft tijdens de uitreiking van de Podiumprijs aan Buhrs in het Amsterdamse Bimhuis. Voor de gelegenheid inviteert de zanger de Amerikaanse trombonist George Lewis als gast bij het kwartet. Met gitarist Wiek Hijmans en saxofonist Paul Termos richt De Joode het trio De Drie Koningen op, dat zich volledig aan vrije improvisatie wijdt. De Joode schrijft een compositie met tape en live-uitvoeringen voor het project Archimago in de Beurs van Berlage ter gelegenheid van 150 jaar BNA. The Flight of the Blue Birds is een compositie die hij uitvoert bij de start van het natuur-restauratieproject De Blauwe Kamer.

1994

Met de Amerikaanse tenorsaxofonist Charles Gayle en de legendarische drummer Sunny Murray doet De Joode een serie concerten. In 1996 volgt nogmaals een tournee met dit trio.

1995

Op het kleine Amsterdamse podium PH '31 neemt Wilbert de Joode deel aan de serie 'Confrontaties met... de muziek van Ornette Coleman'. Hierbij nodigt aanstichter Eric Boeren steeds een andere gast uit bij het vaste trio (waarvan Michael Vatcher de drummer is). In 1997 zal hieruit Boerens 4tet voortkomen, met naast De Joode rietblazer Michael Moore en drummer Han Bennink. Pianist Cor Fuhler formeert een nieuw trio, met De Joode en Han Bennink.

1996

Intermission is de geuzennaam van een groep van bassaxofonist Klaas Hekman. Het was de vaste, ironische aankondiging van de bassolo's in het orkest van Duke Ellington. Dit ongewone kwartet bestaat verder uit drie contrabassisten: de Amerikaan William Parker, de Japanner Hideji Taninaka, en Wilbert de Joode. De eerste CD Song of Low Songs verschijnt meteen in 1996, drie jaar later gevolgd door een tweede, met gitarist Derek Bailey en pianist Chris Burn als gasten (Unanswered Questions). Ook is De Joode te horen op de debuut-CD Dance Of The Penguins van het kwintet van trombonist Chris Abelen. Er volgen nog twee CD's met dezelfde leider.

1998

Dankzij de Duitse rietblazer Jan Klare maakt De Joode zijn internationale plaatdebuut met Die Entfesselte Droste, waarop ook zijn Braam-partner Michael Vatcher en trombonist Joost Buis te horen zijn. Klare vraagt hem geregeld terug voor nieuwe projecten, zoals het 1000 Quartet met opnieuw Vatcher en de Belgische trompettist Bart Maris.

2000

Samen met Cor Fuhler, Eric Boeren, Tobias Delius en Wolter Wierbos begint De Joode het muzikantencollectief Stichting dOeK (de Oefening de Kunst). Naast de promotie van geïmproviseerde muziek in het algemeen stelt dOeK zich ten doel om jaarlijks een festival te organiseren waarin de leden van het collectief eigen groepen presenteren en (ad hoc) samenwerkingen aangaan met internationale improvisatoren.

2002

Op het Wig-label van Ig Henneman verschijnt Wilbert de Joode's eerste solo-CD Olo, waarop hij te horen is in klankexploraties van zijn instrument. Met trombonist Hilary Jeffery, rietblazer Tobias Delius en de Senegalese percussionist Serigne Gueye formeert hij Apa Ini (Indonesisch voor 'Wat is dat?'), een collectieve improvisatiegroep. Pianist Michiel Braam en saxofonist Frans Vermeerssen kiezen als ritmetandem voor hun sextet All Ears het vertrouwde Bik Bent Braam-duo De Joode en Vatcher. De bassist gaat ook werken met de Magpie Music and Dance Company, onder de artistieke leiding van danseres Katie Duck en violiste Mary Oliver, die geïmproviseerde muziek en geïmproviseerde dans combineren. Samen met collega-muzikanten Cor Fuhler en Han Bennink doet De Joode een project met danser Michael Schumacher.

2004

Met de Duitse improvisatoren Achim Kaufmann (piano) en Frank Gratkowski (altsaxofoon, klarinetten) begint De Joode een collectief trio, dat al snel twee CD's uitbrengt (Kwast en Unearth). Gratkowski nodigt hem ook uit voor zijn dubbelkwartet, dat in de Loft in Keulen met een sterbezetting optreedt.

2007

Tijdens het Amsterdamse dOeK Festival in december treedt De Joode voor het eerst op met Sehnaoui • Lê Quan • de Joode. Het improvisatietrio bestaat verder uit de Franse altsaxofoniste Christina Sehnaoui (1978) en percussionist Lê Quan Ninh (1961).

2008 - 2009

Op 4 en 5 februari 2008 neemt de Amerikaanse saxofonist Ken Vandermark in studio Semaphore in Chicago sessies op met verschillende bassisten. Op de tweede opnamedag vinden de opnamen plaats met Wilbert de Joode. Ze zijn terug te vinden op het dubbelalbum Collected Fiction (2009). De improvisatie met trompettist Bart Maris, blazer Jan Klare en drummer Michael Vatcher, live opgenomen in de Tuinzaal, Leiden op 26 oktober 2008, komen terecht op de cd Played (2009). De opnamen op het album Spectrum String Trio (2008) zijn gemaakt tijdens een optreden met de Portugees Carlos Zíngaro (viool) en Dominique Regef (draailier) op het Spectrum Festival in Porto op 5 febuari 2004. De baspartijen van De Joode zijn te horen op de albums van Wolter Wierbos (Deining, 2009) en Bik Bent Braam ‎(Extremen, 2009).

2010 - 2011

De Joode doet in februari 2010 diverse Europese optredens met klarinettist en saxofonist Achim Kaufmann en pianist Frank Gratkowski. In 2010 verschijnen de albums Quintet en Quartet ‎van Trio BraamDeJoodeVatcher. De cd Quintet, op het label van het Budapest Music Center, is opgenomen in de Star-Track Studio in Boedapest in mei 2010 met lokale muzikanten Lukács Miklós (cimbalom) en Ferenc Kovács (viool, trompet). Quartet bevat een verzameling hoogtepunten uit concertregistraties van het trio aangevuld met een vierde muzikant, vastgelegd tijdens optredens in 2009 in Junushoff in Wageningen (met Michael Moore), het Bimhuis (met Paul Dunmall op doedelzak en sopraansaxofoon), The Roundhouse in Vancouver (als kwintet met klarinettist François Houle en baritonsaxofonist Mats Gustafsson), Firehouse 12 in New Haven (met Taylor Ho Bynum op kornet en trombone) en op het Akbank Jazz Festival in Turkije (met saxofonist Peter van Bergen). Wilbert de Joode levert bijdragen op platen van onder meer Joost Buis & Astronotes (Zoomin, 2010), het Ig Henneman Sextet (Cut A Caper, 2011) en Cor Fuhlers Corkestra (Gas Station Sessions, 2011).

2012

Kornettist Eric Boeren richt in 2012 All Ellington op, een tentet dat bestaat uit Amsterdamse improvisatoren met naast Wilbert de Joode onder anderen Joost Buis (trombone), Oscar Jan Hoogland (piano) en Michael Vatcher (drums). De formatie speelt werk van Duke Ellington, zowel standards als minder voor de hand liggende composities. De bassist treedt ook in andere bezettingen op met Boeren. De registratie van het concert van de twee muzikanten samen met blazer Michael Moore en drummer Han Bennink in de zaal van Serah Artisan in op 3 juni 2012 komt later in het jaar uit op cd. Tijdens hun Noord-Amerikaanse tournee treedt het Ig Henneman Sextet op 28 juni 2012 op in The Ironworks tijdens het International Jazz Festival Vancouver. Een registratie daarvan komt in hetzelfde jaar uit op cd. Aan het eind van het jaar komt het album Flüchtigkeiten uit op het label van de Oostenrijkse slagwerker Uli Soyka. De plaat bevat de opname van een improvisatiesessie in de Weense club Porgy & Bess op 11 december 2009 van Soyka met De Joode, saxofonist en fluittist David Liebman, cellist Ernst Reijseger, pianist Georg Gräwe en gitarist Henrik Hallberg.

2013 - 2014

Wilbert de Joode improviseert op 5 mei 2013 samen met klarinettist en saxofonist Frank Gratkowski, pianist Achim Kaufmann, cellist Okkyung Lee, Richard Barrett (elektronica) en drummer Tony Buck in de Alte Feuerwache in Mannheim. De sessie verschijnt in oktober 2014 op cd bij Leo Records. Op 24 april 2014 neemt de gelegenheidsformatie 1000 + 1, met naast Wilbert de Joode onder anderen Bart Maris, Jan Klare en Michael Vatcher, in de Reveirton Studio in de Duitse plaats Herne samen met de Amerikaanse muzikant Eugene Chadbourne de cd Butterfly Garden op. De bassist speelt met saxofonist Peter Brötzmann, drummer Han Bennink, saxofonist Tobias Delius en trompettist Axel Dörner mee op het album So Long, Eric! Homage To Eric Dolphy (2014) van pianisten Aki Takase en Alexander Von Schlippenbach. Hij treedt regelmatig op met het Ab Baars Trio en is daarmee te horen op cd's Slate Blue (2014) en Invisible Blow (2014).

2015 - 2016

In 2015 treedt de bassist veelvuldig op, zowel als solist en verspreid over het jaar met onder anderen Ab Baars en Martin van Duynhoven (in het Ab Baars Trio), Wolter Wierbos, Michael Moore, Achim Kaufmann, Michael Vatcher, de Argentijnse saxofonist Ada Rave en gitarist Nicola L. Hein. Daarnaast is De Joode in 2015 een van de docenten tijdens de Dutch Impro Academy waarvan de presentaties gegeven worden in De Nieuwe Regentes in Den Haag en het Bimhuis in Amsterdam.

Aan het begin van 2016 verschijnt de cd Oblengths met opnamen die de bassist met Achim Kaufmann en Frank Gratkowski op 30 januari 2014 heeft gemaakt in de Loft in Keulen. Dit jaar worden ook cd's uitgebracht van het Trio Govaert-Stadhouders-De Joode, met gitarist en bassist Jasper Stadhouders en drummer Onno Govaert, en met Govaert en de jonge Poolse pianiste Marta Warelis. Op 7 december krijgt Wilbert de Joode tijdens een feestelijke avond in het Bimhuis de Boy Edgar Prijs 2016. Hij krijgt de prijs uit handen van de 98-jarige Jacques Waisvisz, dé man achter het Delftse Smør Jazz, het podium waar de bassist met Trio Nu zijn eerste officiële concert speelde. De jury prijst de muzikant, omdat hij 'op geheel persoonlijke wijze vorm heeft gegeven aan een verbreding en verdieping van het begrip 'improvisatie' en van artistieke kwaliteiten als inspiratie en interactie'.

2017

Wilbert de Joode gaat op tournee met een kwartet waarmee hij tijdens de uitreiking van de Boy Edgar Prijs mee heeft opgetreden. Het kwartet Core & More bestaat uit drummer Onno Gevaert, gitarist Jasper Stadhouders en klarinettist Tobias Delius. Het album 1000 Anthems To Work On A Good End (2017) is een project van het kwartet 1000 dat sinds 2004 klassieke werken hercomponeert. Het album bevat nieuw repertoire gebaseerd op volksliederen. Het kwartet bestaat naast De Joode uit Michael Vatcher (drums), Jan Klare (saxofoon) en Bart Maris (trompet). Dit jaar verschijnt ook het album The Sea, The Storm And The Full Moon van het Ada Rave Trio met de in Amsterdam woonachtige Argentijnse rietblazer Ada Rave en gitarist Nicola L. Hein. De cd is opgenomen tijdens improvisaties in Zaal 100, Amsterdam op 26 november 2015.

2018 - 2019

All Ellington speelt elke derde dinsdag van de maand in Zaal 100’s Jazz Café. Het ensemble geeft ook concerten op andere locaties. Opnamen van het concert op 19 maart 2018 in Bimhuis Amsterdam staan op het debuutalbum van All Ellington. De Joode vormt samen met jonge muzikanten Marta Warelis (piano) en Onno Govaert het trio OMAWI. Van het trio verschijnt het eerste album Inscapes. Februari 2019 staat in het teken van een tournee door België, Duitsland en Oostenrijk met het sextet 2000, dat bestaat uit drummer Michael Vatcher, trombonist Steve Swell, saxofonist Jan Klare, celliste Elisabeth Coudoux en trompettist Bart Maris.

2020 - 2021

Een van de buitenlandse optredens van de bassist is op 22 januari 2020 in The Saxophone Store in Kuala Lumpur, met Frank Gratkowski, Achim Kaufmann, Darren Moore (drums), Yon Yandsen (tenorsaxofoon) en Maleise vocaliste Siew-Wai Kok. In 2020 verschijnen onder meer de albums Flatbosc & Cautery (met Gratkowski, Kaufmann en Tony Buck, in mei 2018 live opgenomen in Keulen) en 13 Asperities (met Trokaan Project waar onder meer ook Gratkowski en drummer Gerry Hemingway deel van uitmaken).

Vanwege de coronacrisis moeten concerten worden uitgesteld. Sommige optredens zijn te volgen via een livestream, zoals op 16 augustus 2020 tijdens de Buistafette, vanuit de Amsterdamse Studio150, samen met Joost Buis, Ab Baars, Michael Vatcher en danseres Lily Kiara. Tijdens Zomer Jazz Iets Tour 2020 in Groningen speelt Wilbert de Joode onder meer met Han Bennink een duo-improvisatie op een verlaten kerkhof.

Bedankt

Deze pagina is mede mogelijk gemaakt met de bijdragen van De Volkskrant, Het Parool, Studio & Trouw.

Discografie

Achim Kaufmann, Frank Gratkowski, Wilbert de Joode - Oblengths

Toon alles


Door de volstrekt integere, informatieve en tevens speelse invulling van zijn jazzportret is Wilbert de Joode zijn eigen aanbeveling, als het ware…

Martin van Duynhoven

drummer