John Engels▶
Honderdduizend noten, ik hoor liever één noot
Deel deze video op de huidige startpositie op social media.

Facebook Twitter Google+

Biografie

John Engels (Groningen, 13 mei 1935) heeft al meer dan een halve eeuw een volle agenda als drummer in de meeste gangbare jazzstijlen. Daarbij gaat zijn voorkeur uit naar Swing en (neo-)bop, hoewel hij niet bang is voor uitstapjes naar de vrijere muzieksoorten. Collega's prijzen zijn werk met brushes, bandleiders en solisten vragen hem (zo schrijft Het Parool als hij in 1988 de Boy Edgar Prijs krijgt) vanwege zijn empathie, enthousiasme, flexibiliteit en onvermoeibare swing. Hij heeft een hekel aan lange pauzes en hanteert het motto 'It don't mean a thing if it ain't got that swing'.

1935 - 1952

John Engels wordt op 13 mei 1935 in Groningen geboren als eerste kind van drummer John Engels sr. Er volgen nog twaalf kinderen waarvan er drie (Rob, Sjaak en Truus) in later jaren ook achter een drumstel te vinden zijn. Vader Engels werkt voornamelijk in lokale Groningse bands; wanneer hij in 1938 in het orkest van Majo Marco gaat spelen, woont de familie boven de bekende club Negro Palace aan het Thorbeckeplein in Amsterdam. Er is veel contact met de daar optredende musici, onder wie pianist Freddy Johnson en de beroemde tenorsaxofonist Coleman Hawkins. Daarna volt een periode waarin het gezin Engels in artiestenpensions verblijft omdat John Engels senior in diverse plaatsen een arrangement heeft. John Engels heeft dus van jongs af aan veel muziek om zich heen en al vroeg wordt de belangstelling daarvoor bij hem gewekt. Nadat het gezin zich definitief in Den Haag gevestigd heeft ontwaakt in hem de drummer. Hij scharrelt een drumstel bij elkaar en begint te experimenteren. Les van zijn vader zit er niet in, want die vindt dat hij maar een echt vak moet leren. Hij volgt een grafische opleiding, maar besluit uiteindelijk toch dat hij in de muziek zijn brood wil gaan verdienen en meldt zich aan voor het Conservatorium, waar hem wordt verteld dat hij als linkshandige drummer niet welkom is.

1953 - 1956

In juli 1953 krijgt John Engels de kans om in Scheveningen een week de grote Amerikaanse pianiste Mary Lou Williams te begeleiden. Via de band van George Johnson belandt hij met tenorsaxofonist Kid Dynamite in Duitsland; ook speelt hij daar met Harry Pohl. De lange nachten duren volgens eigen zeggen 'van negen uur tot ziens'. Daarna volgt in 1954 een tournee door Italië en Oostenrijk langs clubs voor Amerikaanse militairen met de Dutch Rhythm Angels waarbij, naast jazz, ook het populaire repertoire wordt vertolkt. Tijdens een engagement in Wenen wordt de pianist ziek; als invaller speelt dan Joe Zawinul mee, die later furore zal maken in Amerika. In april 1955 moet John Engels in militaire dienst, waar hij voor de Welzijnszorg kan optreden met onder anderen Piet Noordijk en Rob Madna. Tijdens zijn weekendverlof speelt hij in enkele dixielandgroepen, maar ook met een eigen kwartet.

1957 - 1962

Terug in de burgermaatschappij gaat John Engels samenwerken met onder anderen Pia Beck. Met haar maakt hij in 1957 zijn eerste plaat. Als hij met Cees Slinger speelt, krijgt die van de directie van de Amsterdamse club Sheherazade het verzoek een combo samen te stellen die vanaf oktober 1958 als huisorkest gaat fungeren. Van deze groep, die bekend zal worden als The Diamond Five, maken deel uit: Cees Smal (trompet, bugel,ventiel-trombone), Harry Verbeke (tenorsaxofoon), Cees Slinger (piano), Dick van der Capellen (bas) en Engels (drums). Na een ernstig verkeersongeluk wordt Van der Capellen vervangen door Jacques Schols, waarmee de klassieke Diamond Five-bezetting een feit is. In 1959 wordt de groep mede-eigenaar van de club. Ook door het dagelijks samenspelen is hun hard-bop van hoog niveau; befaamde musici uit binnen- en buitenland komen graag meespelen, zoals de saxofonisten Stan Getz en Phil Woods. Na enkele jaren begint het bezoek aan de Sheherazade terug te lopen en in het voorjaar van 1962 gaan de deuren dicht.

1963 - 1974

Na het uiteenvallen van de Diamond Five (die wel af en toe worden herenigd, tot Cees Smal in 1988 een beroerte krijgt) vindt John Engels emplooi in het Louis van Dijk-trio, waarvan ook Jacques Schols deel uitmaakt. Het trio weet deze voor jazz karige jaren door te komen met licht-klassiek, bewerkingen van pophits, kerkconcerten en begeleiding van cabaretiers onder wie Ramses Shaffy. De leden van de Diamond Five zijn allemaal terug te vinden in de big band van Boy Edgar, die is ontstaan in december 1960. In 1965 en 1966 neemt Boy's Big Band, met John Engels op drums, twee LP's op. Engels werkt ook met avant-gardist Theo Loevendie, wiens Consort min of meer uit Boy’s Big Band is voortgekomen. De ritmesectie van de Diamond Five wordt de vaste begeleidingsgroep van tenorsaxofonist Ben Webster tijdens diens Amsterdamse periode (1966-1969).

1975 - 1994

Een nieuwe stap in zijn ontwikkeling is een studiereis van drie maanden naar New York op uitnodiging van Mel Lewis in 1982. John Engels groeit uit tot een door iedereen gerespecteerde, gerijpte meesterdrummer. Hij ontvangt onder meer de Bird Award (1985) en de Boy Edgar Prijs (1988). Van grote invloed zijn volgens zijn eigen zeggen twee Japanse tournees met een zeer geïnspireerde Chet Baker in 1986 en 1987. ‘Die vogel kwam van een andere planeet!’, roept Engels steevast als deze concerten ter sprake komen. In 1993 maakt hij, veertig jaar in het vak, een jubileumtournee met de Amerikanen Jimmy Knepper (trombone) en Lew Tabackin (tenorsaxofoon, fluit). Een registratie van een van de concerten verschijnt op CD, zijn enige als 'leider'.

1995 - 2012

Een hoogtepunt in 1996 is een optreden met de befaamde bassist Ray Brown op het North Sea Jazz Festival, waarmee voor John Engels een lang gekoesterde wens in vervulling gaat. Enkele jaren later gaat hij een samenwerking aan met altist Piet Noordijk in diens New Quintet. In 2001 wordt hij een 'swingende ridder' (zijn eigen woorden) als hij wordt benoemd tot Ridder in de Orde van de Nederlandse Leeuw. Engels blijft onverminderd actief. Als 75-jarige speelt hij nog steeds drie à vier keer per week; ook lanceert hij een nieuwe groep, het Barnicle Bill Trio. Tot de honderden solisten die John Engels heeft begeleid, behoren behalve de eerder genoemden de tenorsaxofonisten Don Byas, Johnny Griffin en Arnett Cobb, de altisten Benny Carter, Lee Konitz en Bud Shank, de trompettisten Dizzy Gillespie en Freddie Hubbard, de trombonisten Slide Hampton en Bob Brookmeyer, en de zangeressen Abbey Lincoln, Betty Carter en Helen Merrill.

2013

De drummer tourt mee met Fay Claassen Remembering Chet Baker, een serie concerten ter herinnering aan de Amerikaanse trompettist Chet Baker die 25 jaar geleden in Amsterdam overleed. In februari wordt in de North Sea Jazz Club in Amsterdam het tweede album No Black Tie gepresenteerd van het Barnicle Bill Trio. De opnamen van dit trio, waar John Engels sinds 2009 samen met altsaxofonist Miguel Martinez en bassist Mark Haanstra in speelt, zijn gemaakt tijdens een tournee door Azië in het voorjaar van 2012. John Engels viert dit jaar zijn 60-jarig jubileum, onder meer met een concert op 28 juni in de nieuwe serie Jazzin Restaurant Stedelijk van het Stedelijk Museum in Amsterdam. Hij treedt op met zangeres Greetje Kauffeld en een band onder leiding van saxofonist Jan Menu.

2014

De drummer doet meerdere optredens in wisselende bezettingen. Zo tourt hij onder meer door Nederland met het Barnicle Bill Trio waarbij het trio meerder keren wordt aangevuld met de Belgische trompettist Bert Joris. In april krijgt John Engels een week lang de gelegenheid om met door hem uitgenodigde gasten op te treden in club Dizzy in Rotterdam. Hij speelt daar niet alleen met prominente jazzmusici, zoals Rob van Bavel, Jan van Duikeren, Martijn van Iterson, Johan Plomp, Joris Roelofs, Jesse van Ruller, Thomas Rolff en Joris Teepe maar ook met studenten van Codarts Rotterdam.

2015

2015 staat in het teken van John Engels' tachtigste verjaardag. Dat wordt onder meer gevierd met de Vogel Vrij Tour. Vanaf april trekt de drummer door het land om meer dan twintig concerten te geven met musici uit zijn verleden, heden en toekomst. Hij speelt met onder anderen Benny Golson, Fay Claassen, Louis van Dijk en het Barnicle Bill XL. Met Benjamin Herman (altsaxofoon), Jan van Duikeren (trompet), Jan Voogd (bas) en Rob van Bavel (piano) vormt hij het John Engels Kwintet en speelt hij A Tribute To The Diamond Five. Het verjaardagsfeest wordt op 13 mei gevierd in een uitverkocht Bimbuis met vele optredens zoals van het Louis van Dijk Trio, het John Engels Kwintet en het Barnicle Bill Trio aangevuld met Tineke Postma (sopraansaxofoon) en Bart van Lier (trombone). In juli staat het John Engels Kwintet ft. Lew Tabackin op North Sea Jazz. Engels, Martinez en Haanstra touren in het najaar met acteur John Buijsman met de theatrale muziekvoorstelling Iets Met Chet Baker. De Amerikaanse trompettist staat ook centraal op de cd Traces Of Chesney van het Edu Ninck Blok Quartet dat naast Edu Ninck Blok (trompet, bugel) en John Engels bestaat gitaristen Martien Oster en Hans Knap en bassisten Jeroen de Valk en Henk Havenhoek. De drummer speelt in september met trompettist Jan van Duikeren op het Tokyo Jazz Festival en in het Hiroshima Art Museum.

2016 - 2021

De sessies in 2015 met het kwartet van Jan van Duikeren worden in april 2016 door Challenge Records uitgebracht op de cd Dear John. De drummer viert in 2018 zijn 65-jarig jubileum met meerdere optredens. Tijdens de uitreiking van de Sonor Awards, op het Adams Drumworld Festival 2018 in Ittervoort, wordt John Engels geëerd met de Lifetime Achievement Award. Op 5 september 2020 krijgt hij de Frans Banninck Cocqpenning, een Amsterdamse prijs voor zijn prestaties als internationaal jazzdrummer en zijn inzet voor jong en oud in de Watergraafsmeer. Het trio John Engels, Joris Teepe en Benjamin Herman speelt in juni 2020 in het Bimhuis. Opnamen van het concert verschijnen in 2021 op de 10” EP When Will The Blues Leave. Op de cd Short Stories (2021) van Jan van Duikeren's JVD4 wordt het kwartet terzijde gestaan door Metropole Orkest Strings. In augustus 2021 wordt bekendgemaakt dat John Engels de Slagwerkkrant Poll Award 2021 heeft gewonnen in de Categorie Jazzdrummer van het jaar Benelux.

Bedankt

Deze pagina is mede mogelijk gemaakt met de bijdragen van Dagblad van het Noorden, Frans Schellekens, Gerrit Schilp, HP/De Tijd, Haagse Courant, Henk Kluck, Michiel de Ruyter, Mug, NOS, NRC, Parool, Servaas Bollen, Telegraaf, Trouw, Volkskrant & Wouter van Gool.

Discografie

Fred Leeflang - Zwingen, Mannen!

Toon alles


Beelden uit het archief


Jaren zestig: ik zat te luisteren naar Johnny Griffin met John Engels op drums. Griffin was niet tevreden (John kon het tempo niet bijhouden) en haalde Han Bennink erbij. Toch blijft Engels mijn Nederlandse jazzheld omdat hij 'n fantastische drummer is.

gerard van eekhout

pensionado