Arjen Gorter▶
Ik ben meer een teamspeler dan een solist
Deel deze video op de huidige startpositie op social media.

Facebook Twitter Google+

Biografie

Arjen Gorter (Amsterdam, 2 januari 1948) sluit midden jaren zestig een muzikale vriendschap met rietblazer Willem Breuker, die tot het overlijden van laatstgenoemde zal voortduren. Samen maken ze deel uit van de groep van Gunter Hampel, hetgeen leidt tot meer contacten in Duitsland, zoals met saxofonist Rüdiger Carl en trompettist Manfred Schoof. Kort nadat Breuker in 1974 zijn Kollektief opricht, is Gorter een van de muzikanten die hij vraagt om de basisgroep te komen versterken. Buiten zijn werk bij het Willem Breuker Kollektief is Gorter een veelgevraagd sideman bij groepen van onder anderen Theo Loevendie, Leo Cuypers, Nedly Elstak en Frank van Bommel.

1965 - 1966

Arjen Gorter neemt deel aan de workshops van Theo Loevendie in het Amsterdamse jongerencentrum FAMOS. Aanvankelijk speelt hij gitaar, maar hij schakelt later over op contrabas. Willem Breuker, die hij kent van het AMVJ Jazzconcours en sessies in Amsterdam-Oost, vraagt hem voor zijn 23 man sterke orkest, dat op het Loosdrecht Jazzconcours van 1966 de compositie Litany For The 14th Of June, 1966 uitvoert. Het optreden levert een groot schandaal op, en de verdeelde jury besluit om Breuker niet als winnaar aan te wijzen. Gorter, door Breuker nog gevraagd als gitarist, komt tijdens de repetities met een contrabas aanzetten. Vanaf dat moment is Arjen Gorter bassist.

1967 - 1969

Op voorspraak van Breuker neemt de Duitse vibrafonist-fluitist-basklarinettist Gunter Hampel Arjen Gorter op in zijn groep, waarvan ook drummer Pierre Courbois deel uitmaakt. Ze treden op in Ljubljana, op het jazzfestival aldaar. Een jaar later is de bassist te horen op de LP Gunter Hampel Group & Jeanne Lee (voor het Wergo-label). Ook op de Hampel-LP's The 8th Of July 1969 (1969) en People Symphony (1970) geeft hij acte de présence. In Nederland treedt de groep overigens weinig op. Naast zijn free jazz-formatie start Hampel ook een jazzrock-band, met de Britse drummer Laurie Allan en gitarist John McLaughlin, waarvoor hij de Nederlander als bassist vraagt. Als McLaughlin in 1969 zijn eerste plaat onder eigen naam maakt, Extrapolation, draagt hij een nummer op aan Gorter: Argen's (sic) Bag. Gorters contacten in Duitsland leiden ertoe dat trompettist Manfred Schoof hem vraagt in de grote groep die de LP European Echoes maakt. Met Breuker, Rob du Bois (piano, orgel) en Han Bennink (drums) speelt Gorter eind 1969 in het Amsterdamse Stedelijk Museum. Opnames ervan komen terecht op de dubbel-LP ICP 007/008 (verpakt in een ronde 'bonbondoos'). Het drietal (minus Du Bois) speelt in dezelfde periode ook voor de radio en een aantal malen in het Amsterdamse Paradiso, met de Amerikaanse pianist Burton Greene, die zich net in Amsterdam heeft gevestigd.

1970 - 1974

Arjen Gorter werkt opnieuw in Duitsland, en is te zien op video met het Globe Unity Orchestra van pianist Alexander von Schlippenbach. In Paradiso is Gorter vaker te horen, onder meer twee keer met de groep van de Zuid-Afrikaanse pianist Chris McGregor. Daarnaast maakt hij deel uit van het kwartet van saxofonist Rüdiger Carl en de Zwitserse pianiste Irène Schweizer met als drummer Alan Blairman, Makayo Ntshoko of Louis Moholo. In 1974 neemt dit gezelschap een LP op voor het FMP-label: Goose Pannée. De drummer is dan Heinrich Hock. In mei 1971 werkt de groep van Hampel (met naast Breuker en Gorter ook trombonist Willem van Manen) mee aan een opera van de Duitse componist Hans Werner Henze, Der langwierige Weg in die Wohnung der Natascha Ungeheuer. Theo Loevendie, die Gorter nog kent uit zijn workshops, neemt de bassist op in de nieuwe versie van zijn Consort. Hij is te horen op de LP Chess! uit 1972. Uit het Consort ontstaat Loevendies nieuwe kwartet, met tenorsaxofonist Hans Dulfer, Gorter en drummer Martin van Duynhoven. De groep maakt twee LP's: Theo Loevendie 4tet (1974) en Orlando (1977). Dulfer kent Gorter overigens al langer, van diens groep Ritmo Natural, waarmee hij in 1970 de LP Candy Clouds heeft gemaakt.

1974 - 1976

Willem Breuker en pianist Leo Cuypers beginnen het platenlabel BVHaast. In juni formeert de blazer het Willem Breuker Kollektief, en Arjen Gorter behoort sinds de FMP-Workshop Freie Musik in Berlijn (maart 1975) tot de muzikanten van het eerste uur. 35 jaar en vele Nederlandse, Europese en wereldtournees later is hij nog steeds de vaste bassist van het ensemble. In 1975 schrijft Breuker de muziek voor een nieuw muziektheaterstuk, La Plagiata, dat hij met zijn Kollektief in samenwerking met Toneelgroep Baal uitvoert. Delen ervan verschijnen later op de plaat Live In Berlin (die BVHaast en FMP gezamenlijk uitbrengen). In september van dat jaar voert Leo Cuypers zijn Johnny Rep Suite uit in het Amsterdamse Shaffy Theater. Gorter vormt met Kollektief-drummer Rob Verdurmen de ritmesectie, en naast Breuker zijn Piet Noordijk en Hans Dulfer de saxofonisten. De opnamen komen onder de titel Live In Shaffy uit als BVHaast 001. In 1975 begint Gorter een eigen kwartet, met de saxofonisten Maarten van Norden (tenor) en Ron Rem (alt), en opnieuw Verdurmen op drums. Een ander (ad hoc) kwartet met Hans Dulfer, de Amerikaanse trombonist Roswell Rudd en drummer Martin van Duynhoven staat in 1976 op het podium van het Bimhuis. De opnamen verschijnen onder de titel Maine op LP.

1977 - 1979

Leo Cuypers krijgt een compositieopdracht voor het schrijven van de Zeeland Suite. Het ensemble, dat op verschillende plaatsen in de provincie te horen is, bevat onder meer twee bassisten, Harry Miller en Arjen Gorter. De VPRO-tv neemt de productie op, en later duikt de groep de studio in om het resultaat als BVHaast 012 uit te brengen. Gorter is ook de vaste bassist van Cuypers' trio, waarin hij opnieuw Martin van Duynhoven aan zijn zijde treft. Twee blazers uit het Kollektief, saxofonist Maarten van Norden en trompettist Boy Raaymakers, beginnen in 1977 een eigen kwartet. Ze vragen Arjen Gorter als bassist en Rob Verdurmen als drummer (later zal Petro Nykyruj diens plaats innemen). In 1979 komt van de groep de LP Chicken Song uit. In 1978 gaat Gorter ook werken in de groepen van pianist-trompettist Nedly Elstak. Van diens Seven Singers And A Horn verschijnt in 1979 de LP Sad Trumpets.

1980 - 1981

Zangeres Soesja Citroen, met wie Gorter in Seven Singers And A Horn werkt, vraagt hem als bassist in haar sextet. Tenorsaxofonist J.C. Tans begint een kwartet met twee bassisten, Gorter en Ernst Glerum. Op initiatief van pianist Leo Cuypers komen Willem Breuker en Han Bennink voor het eerst sinds jaren muzikaal weer bij elkaar. De bassist in de groep, die Heavy Days Are Here Again heet, is Arjen Gorter. Opnamen van een concert in het Bimhuis vinden hun weg naar de plaat (BVHaast 037).

1982 - 1984

Met het Willem Breuker Kollektief werkt Arjen Gorter mee aan muziekopnames voor De Mars en andere producties van Freek de Jonge. Later volgen live-optredens met de cabaretier in Stroman en Trawanten (1984).

1984

Twee jonge saxofonisten, Tobias Delius en Daniele D'Agaro, beginnen een eigen kwartet en vragen Arjen Gorter als bassist en Petro Nykyruj als drummer. Aan de zijde van pianist Misha Mengelberg en drummer Han Bennink, plus de Amerikanen George Lewis (trombone), en Steve Lacy (sopraansaxofoon), is Arjen Gorter in de studio te vinden voor de opname van de plaat Change Of Season, met composities van pianist Herbie Nichols.

1987 - 1992

Als de artistiek leider van het Bimhuis Huub van Riel de internationaal bezette October Meeting organiseert, is Arjen Gorter een van de uitgenodigde muzikanten. Ook bij het vervolg, in 1991, is Gorter van de partij. De Amerikaanse pianist Bill Gerhardt en de Spaanse gitarist Pere Soto vragen Arjen Gorter voor hun kwartet, waarin hij drummer John Engels aan zijn zijde vindt. Ze maken de CD Metanoic voor het Riff-label.

1997

Pianist Frank van Bommel stelt een kwartet samen dat composities gaat spelen van de Amerikaanse pianist Dick Twardzik. Tenorsaxofonist Tobias Delius en drummer Martin van Duynhoven zijn naast Gorter de kwartetleden. Onder de titel A Crutch For The Crab verschijnt bij BVHaast een CD van het project. Later breidt Van Bommel de groep uit tot een kwintet, met toevoeging van saxofonist-klarinettist Michael Moore. Die bezetting is te horen op de CD Ore.

1999

De Texaanse saxofonist-fluitist Alex Coke, die op voorspraak van Arjen Gorter in het Willem Breuker Kollektief is gaan spelen, komt met een nieuwe groep: New Texas Swing. Zangeres Tina Marsh, Gorter en drummer John Betsch completeren het kwartet. In 2001 komt er een CD uit op het Creop Muse-label.

2000

Bimhuis-programmeur Huub van Riel stelt saxofonist Sean Bergin voor aan pianist Mal Waldron, die hem opneemt in zijn nieuwe kwartet, waarin bassist Arjen Gorter en drummer John Betsch de andere twee muzikanten zijn. De groep speelt geregeld, maar er zijn nooit opnamen van uitgebracht. Op uitnodiging van de Vereniging Noord-Hollandse Jazzpodia stellen pianist Frank van Bommel en Willem Breuker een sextet samen met trompettist Eric Vloeimans, saxofonist-fluitist Alex Coke, Gorter en drummer John Engels. De groep doet een aantal Nederlandse podia aan met een project rond de muziek van Eric Dolphy, getiteld Dolphy 2000, die ze uiteindelijk vastleggen op een CD die in 2001 verschijnt bij BVHaast.

2002

Arjen Gorters ritmesectie-partner uit het Kollektief, Rob Verdurmen, start samen met collega-drummer Arend Niks de groep Drummers Double Bill. Gorter is de bassist van het octet, dat twee CD's opneemt: S.O.S. (2003) en 2 Texel (2006).

2007

Arjen Gorter krijgt een gastrol toebedeeld in het kwartet van cornettist Eric Boeren (waar hij Wilbert de Joode tijdelijk vervangt). Saxofonist Bo van De Graaf voegt hem toe aan zijn Bo's Art Trio (met pianist Michiel Braam en drummer Fred van Duynhoven). Pianist Herbert de Jonge engageert Gorter voor zijn nieuwe kwartet, met saxofoniste Esmée Olthuis en drummer Charles Huffstadt.

2010 - 2011

Altsaxofonist Jorrit Dijkstra vraagt Gorter als bassist voor een project rond de muziek van Steve Lacy. Trombonist Joost Buis en drummer Yonga Sun zijn de andere kwartetleden. De bassist maakt vanaf 2011 deel uit van de bezetting van filmmuziekorkest I Compani.

2012 - 2013

I Compani brengt een compilatie uit met interpretaties van filmcomposities uit het oeuvre van Nino Rota. Op 27 januari 2012 presenteert de formatie tijdens de LUX Impro Marathon in Nijmegen het dubbelalbum Garbo… And Other Goddesses Of Cinema met opnamen van optredens in het Bimhuis in Amsterdam, Paradox in Tilburg, LUX Nijmegen en Schouwburg Arnhem. Tijdens de LUX Impro Marathon op 27 januari 2013 speelt I Compani met 23 musici. Het publiek kan de muziek beïnvloeden door middel van improvisatieopdrachten die per SMS verstuurd worden. Een registratie van het optreden verschijnt op de cd EXTENDED. Naast I Compani speelt Gorter in 2013 onder meer met saxofonist en klarinettist Keefe Jackson uit Chicago.

2014 - 2016

De volgende cd is I Compani's VERDI 2.00 (2014) met bewerkingen van composities van Giuseppe Verdi (1813-1901). Het ensemble brengt op de cd The Night Has 1000 Eyes (2015) een muzikale ode aan de nacht met zestien composities van onder meer Bo van de Graaf en Wouter van Bemmel. De cd wordt 4 april officieel gepresenteerd tijdens de viering van het dertigjarig bestaan van de groep in LUX Nijmegen. Arjen Gorter maakt ook deel uit van Reeds & Deeds, samen met saxofonisten Frans Vermeerssen, Alex Coke en Bo van de Graaf, pianist Michiel Braam en drummer Makki van Engelen. Met dit sextet speelt hij composities van Rahsaan Roland Kirk. De bassist is met het Michael Moore Bigtet te zien tijdens het dOek Festival van 29 april tot en met 4 mei 2016 in Amsterdam. Aangevuld met danseressen Marije Nie en Julia Heider treedt I Compani in 2016 onder titel For Your Legs Only met muziek bij dansscènes uit de filmgeschiedenis.

2018 - 2020

Opnamen van het concert van Reeds & Deeds in Dommelhof te Neerpelt, op 15 november 2018, verschijnen op het album Live at JazzCase (2019). Het 35-jarig jubileum van I Compani valt samen met het honderdste geboortejaar van Federico Fellini. Dat heuglijke feit wordt onder meer gevierd met de uitgave van het album Fellini 100 I Compani 35 (2020), met naast composities van Nino Rota ook werk van onder anderen Misha Mengelberg, Guus Janssen en Verdi.

Bedankt

Deze pagina is mede mogelijk gemaakt met de bijdragen van Cadence, De Volkskrant, Pieter Boersma, Rob Sötemann & Sjoerd Schipper.

Discografie

Willem Breuker Kollektief - With Strings Attached

Toon alles


Beelden uit het archief