Wolter Wierbos▶
J.J. Johnson vind ik niks, dat is technisch gepiel
Deel deze video op de huidige startpositie op social media.

Facebook Twitter Google+

Biografie

Wolter Wierbos (Holten, 1 september 1957) wordt in 1979 freelance trombonist en groeit snel uit tot een belangrijke beoefenaar van de geïmproviseerde muziek in Nederland. Sinds 1980 speelt hij in het ICP Orchestra. Andere prominente bands waarvan hij deel uitmaakt, zijn Available Jelly, het Podium Trio en het Gerry Hemingway Quintet. Het spel van Wierbos is enerzijds geïnspireerd door de trombonisten uit de band van Duke Ellington en anderzijds door free-jazztrombonisten zoals Albert Mangelsdorff en Roswell Rudd. Hij wordt geprezen om zijn beheersing van extreme en ongebruikelijke technieken. Zijn stijl wordt gekenmerkt door de toepassing van verschillende soorten dempers, waarmee hij het trombonegeluid tijdens het spelen manipuleert. Behalve in Nederlandse ensembles speelt Wierbos in internationale bands van onder anderen Cecil Taylor, Evan Parker en Frank Gratkowski. Vanaf 1989 leidt hij enkele jaren de groep Celebration Of Difference, met een Surinaamse ritmesectie en de blazers Jarmo Hoogendijk en Ben van den Dungen. De rol van bandleider bevalt hem niet en hij kiest definitief voor bands waarin de nadruk ligt op collectiviteit en ruimte voor vrij spel. In 1995 krijgt Wolter Wierbos de Boy Edgar Prijs. In 2001 richt hij met vier gelijkgezinde Amsterdamse musici de Stichting dOeK op, met als doel de improvisatiemuziek in Nederland te bevorderen. Naar aanleiding van de jaarlijkse festivals van dOeK ontstaat Wollo's World, een flexibel project waarin Wierbos ruimte geeft aan improviserende musici in wisselende formaties. Na jarenlang moderne trombones te hebben bespeeld, verwerft hij in 2003 een Conn uit 1933. Sinds 2006 organiseren Wierbos en zijn partner Fieke Broekhuizen kleinschalige concerten op hun Amsterdamse woonboot in de Amstel.

1957 - 1979

Tijdens zijn jeugd in het Overijsselse dorp Holten speelt Wolter Wierbos in de fanfare. Hij schakelt over van trompet naar trombone. Op de middelbare school, de Alexander Hegius Scholengemeenschap te Deventer, wordt hij lid van de schoolband. Op het Deventer podium Ei van Columbus ziet hij optredens van improvisatoren als Willem Breuker, Misha Mengelberg en Han Bennink. In 1977 begint hij met de studie sociale geografie in Groningen. In het lokale improvisatiecircuit ontmoet hij bandleider Alan Laurillard. Met diens orkest debuteert Wierbos in het Bimhuis. In 1978 wint hij het jazzconcours van Laren samen met de Groningse trombonist Joep Maessen, als Duo Klei. In 1979 maakt Wierbos zijn plaatdebuut op een live-album van componist-performer Harry de Wit. Dat jaar breekt hij zijn studie af en verhuist hij naar Amsterdam, in navolging van De Wit en Maessen. Sindsdien is hij freelance trombonist.

1980 - 1988

Op verzoek van bandleider Misha Mengelberg vervangt Wierbos trombonist Radu Malfatti in het ICP Orchestra, waarin hij een constante kracht wordt. Wierbos raakt snel geïntegreerd in het Amsterdamse circuit. Hij speelt in bands als het Bunker Sextet en Cumulus, beide met Ab Baars, met de groepen van Maarten Altena, J.C. Tans en Theo Loevendie, en met internationale bandleiders zoals Elton Dean en Harry Miller. Daarnaast begeleidt Wierbos dans- en theatergezelschappen, zoals Baal met de voorstelling Leedvermaak. In 1982 verschijnt zijn eerste soloplaat, waarop meerdere titels verwijzen naar plaatsnamen uit zijn geboortestreek. In 1983 komt duo-partner Joep Maessen om het leven bij een auto-ongeluk. In 1984 wint Wierbos de Podiumprijs. Het jaar daarop vormt hij het Podium Trio met twee andere winnaars van de prijs, saxofonist Paul van Kemenade en gitarist Jan Kuiper. Wierbos speelt in nieuwe ensembles als Bik Bent Braam en LOOS, beide gericht op grensverleggende gecomponeerde en geïmproviseerde muziek. In 1988 speelt Wierbos in de Berlijnse Kongresshalle in het orkest van Cecil Taylor. Het concert, door The Penguin Guide To Jazz omschreven als 'a monumental event', verschijnt later op de CD Alms/Tiergarten.

1989 - 1994

Wierbos richt Celebration Of Difference op, naar aanleiding van de tv-serie Jazz in het Bimhuis, die hem carte blanche geeft om een groep samen te stellen. Zijn opzet is een ensemble waarin verschillende richtingen binnen de Nederlandse improvisatiemuziek worden overbrugd. In de frontlinie spelen de jonge bop-adepten Jarmo Hoogendijk en Ben van den Dungen, en in de ritmesectie Surinaamse musici onder wie drummer Eddy Veldman. De band treedt maar enkele jaren op. Later geeft Wierbos als reden dat de rol van bandleider hem niet bevalt. In 1990 sluit Wierbos zich aan bij het internationaal opererende Gerry Hemingway Quintet. Hij speelt in het Maarten Altena Ensemble naast Amerikaanse gastsolisten zoals Roscoe Mitchell (1992) en John Zorn (1993), en werkt samen met de eigenzinnige rockgroepen Gruppo Sportivo en the Ex.

1995 - 2000

Wierbos ontvangt in 1995 de Boy Edgar Prijs, als een van de weinige laureaten puur voor zijn kwaliteiten als instrumentalist. Het Podium Trio oogst succes op binnen- en buitenlandse podia in samenwerking met de Amerikaanse musici David Murray, Jamaaladeen Tacuma en Cornell Rochester. In 1997 viert de Instant Composers Pool het dertigjarig jubileum, met Wierbos als een van de langst zittende leden. In 1998 verschijnt een nieuw soloalbum, getiteld X Caliber en omschreven als 'a demonstration of extreme trombone techniques'. Wierbos maakt deel uit van de New Concert Big Band onder leiding van Henk Meurtgeert, de voorloper van het Jazz Orchestra of the Concertgebouw. Hij speelt samen met de oudgediende Amerikaanse trombonist Britt Woodman (ex-Ellington, ex-Mingus) in een uitvoering van Charles Mingus' Epitaph door het Trans Atlantic Orchestra onder leiding van Gunther Schuller, tijdens het Holland Festival 1999.

2001 - 2004

In 2001 wordt in Amsterdam de Stichting dOeK ('de Oefening de Kunst') opgericht, een samenwerkingsverband van de improviserende musici Eric Boeren, Tobias Delius, Cor Fuhler, Wilbert de Joode en Wolter Wierbos. Het collectief houdt zich bezig met de ontwikkeling en ondersteuning van geïmproviseerde muziek op allerlei fronten: concerten, workshops, internationale samenwerking en een jaarlijks festival. Op het dOeK Festival van 2003 treedt Wierbos op met Misha Mengelberg, de Zweedse saxofonist Mats Gustafsson en bassist Wilbert de Joode onder de noemer Wollo's World. In de jaren daarop wordt Wollo's World een platform voor improvisatoren in wisselende bezettingen. Leden van het ICP Orchestra, onder wie Wierbos, maken in 2003 een CD met The Ex en de Amerikaanse noise-rockgroep Sonic Youth. In 2004 verhuist het Bimhuis en speelt Wierbos de laatste avond op de oude locatie in een gelegenheidsformatie met Misha Mengelberg en Archie Shepp.

2005 - 2012

Na zeven jaar begint het Podium Trio opnieuw met optreden. In 2006 organiseren Wierbos en zijn partner Fieke Broekhuizen voor het eerst een serie kleinschalige zomerconcerten op hun Amsterdamse woonboot op de Amstel, de honderd jaar oude tjalk De Drie Gebroeders. In 2007 viert de Instant Composers Pool het veertigjarig jubileum. Wierbos wordt in 2008 gevraagd voor de vers opgerichte David Kweksilber Big Band, waarin improvisatoren naast musici uit klassieke en hedendaagse ensembles spelen. Ter gelegenheid van het dertigjarig jubileum onderneemt The Ex een internationale tournee met een blazerssectie, inclusief Wierbos, onder de noemer The Ex & Brass Unbound. In 2011 maakt de trombonist deel uit van Boucalé, een groep gewijd aan de muziek van Paul Termos (1952-2003), bij wie Wierbos lang heeft gespeeld. Wolter Wierbos is als gastmuzikant te horen op het album Y'Anbessaw Tezeta dat de bejaarde Ethiopische saxofonist Getatchew Mekuria heeft opgenomen met The Ex.

2013

De trombonist reist met Instant Composers Pool naar Londen voor optredens in The Vortex Jazz Club van 29 januari tot en met 2 februari. Daarna gaat hij met het Frank Gratkowski Quartet op tournee door Duitsland, Oostenrijk en Slovenië. Samen met Mats Gustafsson (baritonsaxofoon), Ken Vandermark (tenor- en baritonsaxofoon, klarinet) en Roy Paci (trompet) vormt Wierbos Brass Unbound. Deze blazersectie gaat met The Ex op tournee door Europa en de Verenigde Staten en is te horen op het album Enormous Door.

2014 - 2015

De trombonist maakt deel uit van het Michael Moore Bigtet en speelt daarmee op 28 november 2014 in het Bimhuis ter viering van de 60ste verjaardag van de bandleider. Het Felix Quartet, samen met Moore, Vatcher en bassist Wilbert de Joode, speelt voor het eerst tijdens de serie zomerconcerten die het Bimhuis onder de titel Felix & Foam organiseert in de tijdelijke tentoonstellingsruimte van Felix Meritis aan de Keizersgracht in Amsterdam. De opname van het concert komt in 2016 uit op cd. Wierbos en Moore treden samen met gitarist Franky Douglas begin 2015 op met het Trio Rubato waarmee ze voornamelijk werk spelen dat door Douglas is geschreven. Na een Amerikaanse tournee in de eerste twee weken van mei 2015 voert het ICP Orkest in juni tijdens het Holland Festival voor het eerst de opera Koeien uit. De onalledaagse opera is gedeeltelijk geschreven door Misha Mengelberg en afgemaakt door Guus Janssen op teksten van Cherry Duyns.

2016

In maart 2016 speelt Wolter Wierbos met het Podium Trio. Het trio wordt tijdens de tournee Boys Of Pearl bijgestaan door gastmuzikanten Jamaaladeen Tacuma (bas) en Cornell Rochester (drums) met wie ze dertig jaar eerder voor het eerst hebben gespeeld. In mei 2016 gaat ICP met de opera Koeien op tournee door Nederland. In juni en november speelt Wierbos samen met acteur, zanger en accordeonist Felix Strategier en componist, pianist en bassist Ernst Glerum mee in de voorstelling Sal Ek Altyd Wit Wees die Theatergroep Flint uitvoert in De Roode Bioscoop in Amsterdam. Het stuk is gebaseerd op het werk van de Zuid-Afrikaanse dichter Antjie Krog.

2017 - 2018

Vanaf maart 2017 doet het ICP Orchestra een korte tournee in Nederland en Groot-Brittannië. ICP speelt op 21 juli tijdens het Oostenrijkse festival konfrontationen en reist in september 2017 naar Colombia voor concerten in Bogota, Medellin en Baranquilla. In november 2018 doen ICP en het ensemble Nieuw Amsterdams Peil enkele gezamenlijke concerten. Opnamen van de concerten in het Bimhuis verschijnen later op de cd De Hondenmepper. ICP reist in december naar Glasgow, Londen en Utrecht en brengt in het Bimhuis een ode aan Sean Bergin.

2019

Het trio Janssen Wierbos Janssen, met de gebroeders Guus en Wim Janssen, verzorgt op 7 maart in het Haagse Theater de Regentes live begeleiding bij Charlie Chaplins film Modern Times (1936). Het eerste Europese optreden in 2019 van ICP Orchestra is op 13 april in het Italiaanse Brescia. Het orkest reist in november opnieuw naar Italië en keert via het Portugese Guimaraes terug naar Nederland voor het vervolg van de tournee.

Op 20 april 2019 vindt in Concertgebouw Amsterdam een avond plaats onder de titel 'Theo Loevendie en de invloed van Turkse muziek', met naast Wierbos onder meer violisten Emma Breedveld en Oene van Geel, ud-speler Mehmet Polat, gitarist Maarten van der Grinten en bassist Mark Haanstra.

Op 6 oktober 2019 brengt Wierbos een eerbetoon aan Misha Mengelberg in studioboerne45, Berlijn, samen met Matthias Schubert (tenorsaxofoon) en Carl Ludwig Hübsch (tuba, stem). Opnamen verschijnen een jaar later op cd onder de naam Carl Ludwig Hübsch's Longrun Development Of The Universe. Wierbos doet in oktober zijn eerste Britse solo-optreden tijdens het Marsden Jazz Festival. Hij brengt zijn Wollo's World op 13 oktober 2019 voor het eerst naar Engeland met een optreden in Newcastle samen met John Pope (bas) en Emil Karlsen (drums).

2020 - 2021

Vanwege de wereldwijde uitbraak van corona worden meerdere concerten afgelast. Tot overmaat van ramp krijgen ICP en stichting Doek geen steun meer van het Fonds voor de Podiumkunsten. Wolter Wierbos heeft maandenlang geen optredens, geen studiosessies en daardoor geen inkomsten. Hij gaat met The Wellingtonians van Theo Loevendie de studio in voor opnamen van muziek uit hun programma Passacaglia. ICP neemt in oktober 2020 in de dorpsherberg La Brocope te Oldeberkoop het album Komen & Gaan (2021) op. ICP doet dat als septet zonder cellist Tristan Honsinger, saxofonist Tobias Delius en trompettist Thomas Heberer, omdat zij vanwege de coronacrisis niet naar Nederland kunnen reizen. Het septet wordt versterkt door Joris Roelofs (basklarinet) en Terrie Ex (gitaar).

Rond de zomer van 2021 komen de concerten weer enigszins op gang. De trombonist gaat met beeldend kunstenaar Peter Zegveld live een muzikale dialoog aan met diens wonderlijke machines. Wolter Wierbos staat met Han Bennink in augustus op het festival Jazz Middelheim in Antwerpen en treedt daar op met pianist Kris Defoort. ICP speelt onder meer in Haarlem, Baarle-Nassau en het Italiaanse Favignana (september) en Amsterdam, Utrecht en Den Haag (oktober). Tijdens het optreden in Den Haag wordt het boek MISHAKOSMOS: The Music Of Misha Mengelberg gepresenteerd.

Bedankt

Deze pagina is mede mogelijk gemaakt met de bijdragen van Camilla van Zuylen, De Volkskrant, De Waarheid, Frans Schellekens, Haarlems Dagblad, Het Parool, Jan Groenendijk, Leonie Bodeving, NRC Handelsblad, Neeltje Hin, Pieter Boersma & Tony Thijs.

Discografie

Frank Gratkowski Quartet - Kollaps

Toon alles


Beelden uit het archief


Eigenwijs, spelwijzer, Wolter wijst. Ongeëvenaarde spontaniteit. Ziet eruit als trombonist, klinkt als...

David Kweksilber

bigbandleider